Değişime Liderlik Eden Kız Çocukları

11 Ekim Dünya Kız Çocukları Günü, kız çocuklarının haklarının korunması ve eşit fırsatlara erişebilmeleri için hem bir hatırlatma, hem de harekete geçme çağrısı

Hayata Destek Derneği olarak, kız çocuklarının potansiyellerini gerçekleştirebilmeleri için çocuk koruma, eğitim ve psikososyal destek alanlarında yürüttüğümüz çalışmalarla yanlarındayız; birlikte üretiyoruz.

Dünyada Kız Çocuklarının Durumu

UNICEF ve Birleşmiş Milletler verilerine göre bugün dünyada kız çocukları hâlâ ciddi eşitsizliklerle karşı karşıya:

• 122 milyon kız çocuğu okula gidemiyor.
• 15–19 yaş aralığındaki ergen kızların, erkek akranlarına kıyasla eğitimde, istihdamda veya mesleki eğitimde yer almama olasılığı daha yüksek.
• Ergen kızların ve genç kadınların neredeyse %40’ı lise düzeyindeki eğitimi tamamlayamıyor.
• 15–19 yaş grubundaki evli ya da partneriyle yaşayan her dört ergenden biri, partner şiddetine maruz kaldı.
• 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’ne yalnızca beş yıl kalmışken, hiçbir ülke kız çocuklarının iyi olma hâli açısından belirlenen hedeflerin yarısına bile ulaşamadı.

Türkiye’de Kız Çocukları

Türkiye’de son yirmi yılda kız çocuklarının okullaşma oranlarında önemli kazanımlar oldu. Resmi verilere göre,  2000’li yıllarda ortaöğretimde kız çocuklarının okullaşma oranı %39 iken, bugün bu oran %95’e ulaştı. İlk kez kız çocuklarının okullaşma oranı oğlan çocuklarını geçti.

Ancak bu ilerlemelere rağmen eşitsizlikler ve riskler sürüyor:

• Okullaşma oranı Türkiye genelinde artsa da, coğrafi bölgelere göre ve özellikle ortaokul ve lise düzeyinde tablo değişiyor. Kız çocuklarının okullaşma oranı, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde kız çocuklarının ortaöğretimde net okullaşma oranı, batı bölgelerine kıyasla daha düşük.
• Artan yoksulluk, çocuk yaşta evlilikler, çocuk işçiliği, ev içi emek ve bakım yükü, regl yoksulluğu ile eşitsiz toplumsal cinsiyet normları kız çocuklarının eğitime erişiminin önündeki en önemli engeller.
• TÜİK verilerine göre 2024’te 16–17 yaş grubunda 9.354 kız çocuğu evlendirildi. Bu sayı, aynı yaş grubundaki erkeklerin tam 15 katı.

Kız Çocuklarına Kulak Verelim

Hayata Destek Derneği olarak çocuk işçiliğiyle, çocuk yaşta evliliklerle mücadele ediyoruz. Kız çocuklarının eğitim hakkı başta olmak üzere kendi haklarını bilmeleri ve kendilerini tanıyabilmeleri için hak temelli, psikososyal desteği de dâhil ettiğimiz bütüncül çalışmalar yürütüyoruz.

Bu 11 Ekim’de, Hatay ve Şanlıurfa’da psikososyal destek etkinliklerine katılan kız çocuklarının diğer kız kardeşlerine mesajları şöyle:

“Eğitim hakkında vazgeçme!”
“Hayal kurmaktan vazgeçme!”
“Kız olduğun için kendinle gurur duy!”
“Daima kendini savun; birbirimize destek olursak daha güçlü oluruz!”
“Kendine inan! Her şeyi başarabilirsin.”
“Kendini sev, hayatını güzel yaşa!”
“Rüyalarını gerçekleştir ve okuluna devam et, mutlulukla yaşa”

Kız çocuklarının hayatları üzerinde söz sahibi olabildikleri, değişime liderlik edebildikleri, eşit haklara sahip oldukları bir dünya mümkün. Bunun için kamu kurumlarının, sivil toplumun, ailelerin ve toplumun tüm kesimlerinin birlikte sorumluluk alması gerekiyor.