Yerel STK’lar Birlikte Güçlü - 2

Ankara, Erzurum ve Mersin’de Sivil Toplumun Parçası Olmak

Hayata Destek olarak, 2020 yılından bu yana yerel sivil toplum kurumlarına (STK) kapasitelerini geliştirmeleri için destek oluyor; yeni iş birlikleri kuruyoruz. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) ile proje ortaklığımız çerçevesinde verdiğimiz kapasite geliştirme eğitimleri kapsamında bu sene 12 yerel STK’ya eğitim ve mentörlük desteği sunduk.

Yerelleşmenin gücünü desteklemek için önemli bulduğumuz bu iş birliği modelinde destek olduğumuz üç yerel STK’yı biraz daha yakından tanımak istedik. Ankara’daki Dünya Evimiz Uluslararası Dayanışma Derneği’nden sosyal çalışmacı Burak Sel Tüfekçi, Erzurum’daki Gülen Yüzler Derneği’nden Dernek Başkanı Serap Yuka, Proje Koordinatör Yardımcısı Hilal Şüheda Solmaz ve Farsça Tercüman Mahperi Coşkun ile Mersin’deki Maya Eğitim Kültür Araştırma Yardımlaşma Dayanışma Derneği’nden sosyal çalışmacı Özgür Yılmaz’la yola çıkış amaçlarını, Hayata Destek ile yollarının nasıl kesiştiğini ve gelecek projeksiyonlarını konuştuk.

Kuruluş hikâyeniz nedir?

Dünya Evimiz: Ankara’da 2016 yılında kurulan Dünya Evimiz, toplumun tüm dezavantajlı kesimlerinin hak savunuculuğunu yapmak için yola çıktı. Mülteci meselesinin Türkiye’deki en önemli toplumsal konulardan biri haline gelmesi, bizim de daha çok mültecilerle ilgili çalışmalara yönelmemize neden oldu. Çankaya’da koordinasyon ofisimiz, Altındağ’da bir saha ofisimiz bulunuyor; yakın zamanda Mamak temsilciliğimiz de faaliyete geçecek.

Gülen Yüzler: Tüm insanların aynı haklara sahip olması gerektiğini ve toplumda herkesin bir bütünün vazgeçilmez parçası olduğunu düşünen; adaletsizlik ve eşitsizliğe karşı mücadele etmek için bir araya gelen bir grup insanın kurduğu bir derneğiz. Derneğimizin nüveleri 2018’de Erzurum’da sert bir kış günü atıldı; eşini savaşta kaybeden ve çocuklarına bir hayat kurmaya çalışan bir kadına toplanan bağışlarla destek olan derneğimizin kurucuları, bu verdikleri bireysel desteği daha da büyütmek istediler, böylece dernekleşme sürecimiz başladı. İnsanların yüzünün her daim gülmesini istiyoruz; gülen yüzlerimizle hareketimiz de günden güne büyüyor.

Maya Derneği: Mersin’de faaliyet yürüten derneğimiz, mevsimlik tarım alanlarında yaşayan mültecilerin temel ihtiyaçlara ulaşabilmesi için çalışıyor. Farklı disiplinlerden bir grup gönüllü olarak yola çıktık; yerel yönetim, meslek odaları ve sivil toplumun da desteğiyle mevsimlik tarım işçilerinin ihtiyaçlarını karşılamaya başladık. Ardından mevsimlik tarım alanındaki mülteci çocuklara yönelik psikososyal destek çalışmaları yürüttük. 2017 yılında Maya Eğitim Kültür Araştırma ve Yardımlaşma Derneği adıyla derneğimiz resmi olarak kuruldu. Adanalıoğlu’nda, büyük oranda kendi öz kaynaklarımızda açılan merkezimizde, gönüllü dönemimiz de dâhil 600 çocuğa psikososyal destek verdik. Yanı sıra mevsimlik tarım alanlarında bilgilendirme oturumları düzenledik, mevsimlik tarım işçilerine ayni yardımda bulunduk ve savunuculuk faaliyetleri yürüttük.

Başlıca hedefleriniz ve çalışmalarınız nelerdir? Bu hedefleri, çalıştığınız ildeki hangi ihtiyaçtan yola çıkarak belirlediniz?

Dünya Evimiz:  Temel motivasyonumuz, son yıllarda giderek artan Afgan sığınmacıların ihtiyaçlarını tespit etmek ve hak savunuculuğunu yapmak. Kayıt problemi ve kimlik/koruma edinememe bu kesimde oldukça yaygın; bu nedenle mülteciler hak ve hizmetlere erişemiyor ya da çok zor erişiyor. Tespit ettiğimiz bu sorun, bizi özellikle bu alanda çalışmaya yönlendirdi. Merkezimiz Ankara’da olmakla birlikte Denizli, Gaziantep, Hatay, Kırıkkale, Karabük, Samsun ve Şanlıurfa gibi şehirlerde mültecilere hizmet veren yeterli sayıda sivil toplum kurumu olmadığı için bu illerde de çalışmalar yürüttük; mülteci toplumun ihtiyaçlarını ve yerel halkla olan uyumlarını tespit etmeye yönelik izleme ve değerlendirme çalışmaları yaptık.

Gülen Yüzler: Erzurum’a mülteci göçünün artmasıyla birlikte savaşa ve yoksulluğa ilk elden şahit olduk. Nihai hedefimiz, dezavantajlı grupların hayatlarını onurlu ve barış içinde yeniden inşa etmelerini sağlayacak kalıcı çözümler bulmalarına yardımcı olmak. Destek olduğumuz kişiler için istihdam kaynakları geliştirmek, eğitime erişimlerini sağlamak ve sosyal uyuma yönelik çalışmalar yapmak, bu nihai hedefe ulaşmak için kullandığımız yöntemler arasında. Sadece yardım değil danışmanlık da yapıyoruz; mültecileri bilmedikleri veya ulaşamadıkları hakları konusunda bilgilendiriyor ve bu taşlı yolda onlarla el ele yürüyoruz.

Maya: Göç, kültür-sanat ve savunuculuk temelli faaliyetler yürütüyoruz; ayrımcılık karşıtı bir örgüt olarak, demokratik ve adil bir hayatı savunuyor, hak temelli çalışıyoruz. Yerel bir dernek olmanın da kıymetli olduğuna inanıyoruz. Çünkü yerel örgütlerin yerel yönetimlerin ve ulusal düzeyde politikaların uygulamalarına etkide bulunabileceğine; bu nedenle yapıcı ve dönüştürücü bir gücü olduğuna inanıyoruz. Bu kentteki sorunları görünür kılıyor, yerel sorunlar ışığında savunuculuk yapıyoruz. Dernek olarak gücümüzü, ilkelerimizi benimseyen gönüllülerimizden alıyoruz.

Bu destek programına başvuru yapma nedeniniz neydi?

Dünya Evimiz: Hayata Destek gibi sivil toplum alanında yetkin ve tecrübe sahibi bir kurumla çalışmak ve BMMYK’nın yürütücü ortağı olabilmek, bu destek programına başvuru yapmamızın en önemli nedeniydi.

Gülen Yüzler: İklim değişikliği, savaş, kıtlık, ekonomik krizler giderek artıyor; bunun etkilerini en çok dezavantajlı gruplarda hissediyoruz. Dünyamızı korumak için harekete geçme ihtiyacı bizi bu başvuruyu yapmaya itti. Böylece aldığımız destekle gelişecek ve etki alanımızı artıracaktık; nitekim öyle de oldu.

Maya: BMMYK Ankara Ofisi ile yaptığımız ortak çalışmalar neticesinde, mültecilerin temel hak ve hizmetlere erişimine yönelik vaka tespiti, yönlendirme ve danışmanlık hizmetleri verdiğimiz bu programı sürdürmeye başladık. Bu programın yerel örgütlerin güçlenmesi ve insani yardım çalışmalarında etki yaratması açısında önemli olduğunu düşünüyoruz.

Bu destek programında Hayata Destek’ten ne tür eğitimler aldınız? Bu eğitimler size katkı sağladı mı?

Dünya Evimiz: Satın alma ve tedarik, bütçeleme, çocuk güvenliği, vaka yönlendirme, sosyal uyum, davranış kuralları gibi eğitimler aldık. Her bir eğitimin derneğimizin profesyonelleşmesine katkıda bulunduğunu söyleyebiliriz.

Gülen Yüzler: Hayata Destek kurumumuza hem destek hem de bir dost oldu. Tedarik ve finans yönetimi, proje döngüsü yönetimi, çocuk güvenliği, temel insani yardım standartları,

uyuşmazlık çözümü, vaka yönlendirme, mülteci hukuku, sosyal uyum ve davranış kuralları konularında eğitim aldık.

Maya: Çocuk koruma, çocuk güvenliği, çocuk güvenliği davranış kuralları, vaka yönlendirme, izleme ve değerlendirme süreçleri, psikolojik ilk yardım, çatışma çözümleri, mali işler, satın alma süreçleri, insan kaynakları yönetimi, proje döngüsü yönetimi, insani yardımda korumanın temel esasları ve temel insani yardım standartları ve sosyal uyum gibi başlıklarda eğitimler aldık. İdari süreçlerimizi ve belgeleme sistemimizi Hayat Destek eğitimleri sonrasında yeniden oluşturduk veya güçlendirdik. Bu eğitimler aynı zamanda kısıtlı sayıdaki çalışanımızın mesleki gelişimlerini güçlendirdi ve sahada yaşanan sorunlara daha hızlı çözümler üretmelerini sağladı.

Geleceğe dair planlarınız nedir?

Dünya Evimiz: Ankara’da başta Afgan topluluk olmak üzere tüm mültecilere yönelik faaliyetimizi yaygınlaştırmak, ülke çapında bilinirliğimizi artırmak ve BMMYK’nın yasal yürütücü ortağı olmak geleceğe dair planlarımız arasında.

Gülen Yüzler: Gelecek kusursuz değil, ama sorunları çözmek için mücadele ederken kenetleneceğimize inancımız tam. Farkındalığı yüksek, açgözlülüğü ve hoşgörüsüzlüğü aşacak kadar maneviyatı gelişmiş gelecek nesiller için çalışıyoruz.

Maya: Etkili bir sivil toplum için savunuculuk temelli faaliyetlerimizi sürdüreceğiz. Dezavantajlı grupların haklara ve hizmetlere erişimi için faaliyetler planlayacak ve ayrımcılığın azalması için çalışacağız. Tüm bu süreçlerde, paydaş kurumlarla ve sivil toplum kuruluşlarıyla etkili ve güçlü bir ortaklık ağı yaratılması için adımlar atacağız. Hayata Destek’e bugüne kadar yaptığı insani yardım çalışmalarındaki özveri ve sivil toplum paydaşlarının gelişimi için sağladığı destekler için teşekkür ederiz.